Các biến chứng mạch máu nhỏ của bệnh tiểu đường và cách phòng ngừa chúng
Các biến chứng của bệnh tiểu đường rất đa dạng và gây nguy hiểm rất cao đến tính mạng của người bệnh. Trong đó, biến chứng mạch máu nhỏ do tiểu đường là biến chứng xảy ra ở nhiều hệ cơ quan như mắt, thận, thần kinh. Đây là một trong những biến chứng của bệnh tiểu đường mà mọi người bệnh cần hết sức cẩn trọng.
Bài viết dưới đây sẽ cho bạn cái nhìn khái quát nhất về biến chứng mạch máu nhỏ của bệnh tiểu đường và cách nhận biết, phòng ngừa chúng.
Mục lục
Biến chứng mạch máu nhỏ của bệnh tiểu đường là gì?
Các biến chứng mạch máu nhỏ của bệnh tiểu đường bao gồm các bệnh ảnh hưởng đến các bộ phận của cơ thể như mắt, thận và thần kinh. Đây là loại biến chứng tiểu đường do lượng đường trong máu của bệnh nhân tăng cao không thể chấp nhận được, ảnh hưởng đến nhiều mô cơ quan.
Tuy nhiên, nếu người bệnh biết cách điều hòa, kiểm soát lượng đường huyết trong cơ thể và giữ ở mức ổn định thì hoàn toàn có thể phòng tránh được biến chứng này. Theo một nghiên cứu được thực hiện trên các bệnh nhân đái tháo đường, phần lớn những bệnh nhân này đều có nguy cơ mắc ít nhất một trong ba loại biến chứng mạch máu nhỏ do đái tháo đường nêu trên.
Cơ chế gây biến chứng mạch máu nhỏ ở người mắc bệnh tiểu đường.
Cơ chế của các biến chứng mạch máu nhỏ của người mắc bệnh tiểu đường được giải thích là do lượng glucose trong máu cao bất thường, đồng thời xảy ra stress oxy hóa mạch máu dẫn đến viêm và tổn thương mạch máu nhỏ. Điều này làm giảm đáng kể lưu lượng máu qua lớp tế bào nội mô và tính thấm chất dinh dưỡng, đồng thời làm tăng mức độ lắng đọng protein ngoại bào. Do đó, quá trình đông máu xảy ra, gây ra một loạt các rối loạn trong hệ thống cơ quan đích.
Các bệnh liên quan đến biến chứng mạch máu nhỏ ở người mắc bệnh tiểu đường
Bệnh lý võng mạc mắt
Bệnh tiểu đường gây ra các biến chứng về các mạch máu nhỏ trong các cơ quan của mắt và làm suy giảm đáng kể chức năng thị giác. Lượng đường trong máu tăng cao là nguyên nhân khiến người bệnh gặp vấn đề về thị lực. Điều này khiến các mạch máu nhỏ liên quan đến việc cung cấp cho võng mạc bị viêm, thu hẹp và tắc nghẽn.
Để giảm bớt tình trạng này, cơ thể sẽ thông báo cho võng mạc bị thiếu máu và ngay lập tức huy động các tế bào để tạo ra các mạch máu mới, giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, các mạch máu này thường rất yếu và có xu hướng bị rách hoặc rách khiến người bệnh dễ bị xuất huyết võng mạc.
Việc phát hiện bệnh lý võng mạc trên lâm sàng rất khó, các dấu hiệu bên ngoài chỉ xuất hiện khi mức độ tổn thương nặng. Vì vậy, người bệnh, đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường hãy khắc phục để điều trị trong giai đoạn đầu.
Bệnh lý về suy thận
Suy thận là biến chứng mạch máu nhỏ phổ biến nhất và thường xảy ra ở bệnh nhân tiểu đường giai đoạn cuối. Nếu người bệnh không có biện pháp kiểm soát bệnh chặt chẽ thì nguy cơ tử vong rất cao.
Người bệnh kiểm soát đường huyết kém thì dễ bị suy thận, nhưng người huyết áp cao cũng có biến chứng suy thận mạn. Vì vậy, ngoài lượng đường huyết, người bệnh cũng cần theo dõi huyết áp. Luôn giữ hai chỉ số này ở mức an toàn để làm chậm sự tiến triển của biến chứng suy thận và các biến chứng mạch máu nhỏ khác của bệnh tiểu đường.
Biến chứng ở hệ thần kinh
Đây được coi là biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh tiểu đường. Có hai dạng là biến chứng thần kinh cấp tính và biến chứng thần kinh mãn tính, tuy nhiên tỷ lệ người bị rối loạn thần kinh mãn tính thường cao hơn. Bệnh thần kinh ngoại biên và bệnh thần kinh tự trị là những bệnh phổ biến nhất, và chủ yếu được tìm thấy ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2.
Các triệu chứng điển hình của biến chứng thần kinh ngoại biên:
- Có cảm giác bỏng rát, kiến bò trên ngón tay, ngón chân.
- Giảm hoặc thiếu độ ấm của da;
- Đau âm ỉ ở chân và tay vào ban đêm.
Bệnh thần kinh tự chủ:
- Hệ tim mạch: Nhịp tim nhanh (> 100 nhịp / phút) ngay cả khi nghỉ ngơi, nhồi máu cơ tim không triệu chứng, hạ huyết áp tư thế đứng, và thậm chí nhiệt độ bệnh nhân bị rối loạn.
- Hệ tiết niệu: Phổ biến nhất là bệnh lý thần kinh bàng quang, với các bệnh nhân nam thường là liệt dương, rối loạn cương dương. Người bệnh nữ có hiện tượng kinh nguyệt bất thường, mất kinh, thậm chí mất cảm giác vùng háng,…;
- Hệ tiêu hóa: Chức năng hệ tiêu hóa bị suy giảm nhiều nơi do các biến chứng như ăn không tiêu, đầy bụng, sặc, chậm tiêu và nóng rát ngực, nóng rát ngực, buồn nôn và nôn, đau bụng. Đường tiêu hóa dưới bị tiêu chảy hoặc táo bón,…;
- Hệ thần kinh vận động mạch máu: Người bệnh có triệu chứng tăng tiết mồ hôi, nhất là ở mặt, toàn thân… thường vào đầu bữa ăn hoặc về đêm. Ngược lại, mồ hôi ở các vùng khác như phần xa của chi dưới giảm, khiến da bị mất nước, bong vảy, loạn dưỡng móng, bạch thược.
- Hạ đường huyết không có triệu chứng: Khi cơ thể tiết ra một lượng lớn glucagon và catecholamine để hạ đường huyết nhưng người bệnh không có triệu chứng gì đáng chú ý.
Cách phòng ngừa biến chứng mạch máu nhỏ của người mắc bệnh tiểu đường
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra sự giảm lượng đường trong máu làm giảm các biến chứng mạch máu nhỏ của người bệnh tiểu đường. Người bệnh cần lưu ý tuân thủ phác đồ điều trị, tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ, đồng thời luôn kèm theo chế độ ăn uống hợp lý và vận động cơ thể thường xuyên để sử dụng thuốc. Chương trình tập luyện tùy thuộc vào sức khỏe của bệnh nhân, nhưng đơn giản nhất là đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày. Nếu bệnh nhân lớn tuổi, đau khớp có thể chia ra đi bộ nhiều lần trong ngày.
Một chế độ ăn uống lành mạnh có nhiều chất xơ và ít chất béo (đặc biệt là chất béo bão hòa hoặc mỡ động vật chiên, bơ thực vật, chất béo chuyển hóa trong bánh quy), ít muối và đủ đường bột. Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng bạn có một chế độ sinh hoạt hợp lý. Ví dụ, ăn đúng giờ, ngủ đủ giấc, không ngồi trước máy tính hoặc xem TV trong thời gian dài.
Bệnh tiểu đường để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng và gây ra những biến chứng mạch máu nhỏ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nguy hiểm hơn nữa, những biến chứng này hoàn toàn có thể gây tử vong cho người bệnh nếu không có phương án điều trị đúng cách và kịp thời. Vì vậy, những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường nên quản lý và theo dõi chế độ ăn uống hàng ngày để giảm thiểu những biến chứng bất lợi sau này.
>>Rút ngắn thời gian biến chứng của bệnh tiểu đường
>>6 thói quen khi ăn sáng có thể gây biến chứng ở người tiểu đường
