Số liệu thống kê cho thấy những năm gần đây, số người mắc bệnh tiểu đường ở nước ta đang tăng lên nhanh chóng. Vì thế mà không ít người thắc mắc, lo ngại về cách phòng bệnh tiểu đường sao cho đúng.
- Nguyên nhân, cơ chế bệnh tiểu đường
Tiểu đường là căn bệnh xảy ra khi cơ thể không sử dụng glucose đúng cách, điều này khiến glucose trong máu tăng cao. Với cơ thể, glucose là loại đường chính trong máu, có vai trò cung cấp năng lượng trực tiếp cho các tế bào trong cơ thể.
Cơ thể có thể sử dụng được glucose là nhờ insulin – chất cơ vai trò như chìa khóa mở cửa tế bào để glucose đi vào và tế bào có thể sử dụng glucose tạo năng lượng. Insulin được tuyến tụy sản xuất và kiểm soát để sử dụng hiệu quả.
Tuy nhiên ở người bệnh tiểu đường cơ thể không tạo ra đủ insulin hoặc INSULINE hoạt động không đúng cách khiến tế bào ít hoặc không sử dụng được glucose, từ đó làm nồng độ chất này tăng cao trong máu. Lượng đường trong máu cao cùng với tế bào không được cung cấp đủ năng lượng sẽ gây bệnh cho cơ thể.
Theo cơ chế gây bệnh, tiểu đường được chia thành 2 nhóm chính bao gồm:
- Tiểu đường type 1
Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường type 1 là do hệ thống miễn dịch gặp bất thường, nhận diện và tấn công nhầm các tế bào trong tuyến tụy. Từ đó cơ thể không sản sinh đủ lượng insulin để sử dụng glucose theo nhu cầu, khiến đường bị tích tụ cao trong máu.
- Tiểu đường type 2
Ở bệnh nhân tiểu đường type 2, tuyến tụy vẫn có thể tạo ra insulin nhưng insulin hoạt động không hiệu quả, có thể do cơ thể bị kháng insulin hoặc không thể sử dụng insulin.
Như vậy, nguyên nhân gây bệnh tiểu đường bắt nguồn từ bất thường trong cơ thể, bao gồm hoạt động của hệ miễn dịch hoặc insulin mà tuyến tụy tạo ra.
- Làm gì để phòng ngừa bệnh tiểu đường?
Với bệnh tiểu đường type 1, nguyên nhân là do rối loạn miễn dịch và có liên quan đến gen di truyền, vì vậy không có cách nào giúp bạn phòng ngừa bệnh. Thực tế bất cứ ai cũng có thể mắc căn bệnh này, điều mỗi chúng ta nên làm là thường xuyên theo dõi sức khỏe, đi khám nếu có dấu hiệu bất thường để kịp thời điều trị bệnh.
Với bệnh tiểu đường type 2, nguyên nhân gây bệnh có liên quan đến lối ăn uống, sinh hoạt nên có thể chủ động phòng ngừa bệnh, hạn chế nguy cơ mắc bệnh bằng những biện pháp sau:
3.1. Hạn chế thực phẩm có đường
Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm và thức uống có đường khiến cơ thể phải tiết ra lượng insulin nhiều hơn và có thể gây quá tải. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và biến chứng nguy hiểm khi đường huyết tăng cao. Do vậy, hãy tập thói quen hạn chế dùng thực phẩm, thức uống chứa nhiều đường, đặc biệt là đường tinh chế.
3.2. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn của bạn không những phải kiểm soát lượng đường trong thực phẩm một cách hợp lý mà cũng cần chú ý đến những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ làm tăng đường huyết nhanh cũng như biến chứng bệnh như: tinh bột, chất béo xấu,… Thay vào đó, nên tăng cường các thực phẩm tốt như protein nạc, sản phẩm từ sữa ít béo, rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt,…
3.3. Tăng cường hoạt động thể chất
Lười hoạt động thể chất là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có bệnh tiểu đường. Bạn cần duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hạn chế dành thời gian cho các hoạt động ít vận động như chơi game, xem Tivi, xem phim,…